Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Dannhauer, Johann Conrad: Catechismus Milch. Bd. 4. Straßburg, 1653.

Bild:
<< vorherige Seite

Predigt.
als einen Allein-Schöpffer der keiner Beyhülff oder Beyraht nicht be-exo Plu-
tarch. l. 2.
sympos. q.

3.

dörfft/ noch gebraucht. Er hat den Himmel allein außgebreitet.
Jch bin der HErr/
spricht er selbs/ vnd keiner mehr/ der ich das
Liecht mache vnd schaffe die Finsterniß/ Jch bin der HErr/ der
solches alles thut/ auff daß man erfahre beide von der Sonnen
Iob 9, 8.
Esa. 45, 6.
Ier.
10, 11.

Auffgang vnd der Sonnen Nidergang das ausser mir nichts
sey. Die Götter so den Himmel vnnd Erden nicht gemacht
haben/ müssen vertilget werden von dem Erdboden vnd vnter
dem Himmel.

Quaeritur de munditempore, cur potius tunc & non antea factusAugustin.
l. 11. de Civ.
Dei c. 5. p.

639.

sit, quemadmodum quaeri potest, cur heic potius ubi est, & non alibi? Nam
si infinita spatia temporis ante mundum cogitant, in quibus eis non vi-
detur Deus ab opere cessare potuisse: similiter ergo cogitent extra mun-
dum infinita spatia locorum, in quibus si quisquam dicat non potuisse
vacare omnipotentem, nonne consequens erit, ut innumerabiles mundos
cum Epicuro somniare cogatur:

Et mox

Et sicut non est consequens, ut fortuito potius, quam ratione divina
Deus non alio, sed isto in quo est loco mundum constituerit, cum pariter
infinitis ubique patentibus nullo excellentiore merito posset heic eligi,
quam vis eandem divinam rationem, qua id factum est, nulla possit hu-
mana comprehendere mens: ita non est consequens, ut Deo aliquid exi-
stimemus accidisse fortuitum, quod illo potius, quam anteriore tempore
condiditmundum, cum aequaliter anteriora tempora per infinitum re-
tro spatium praeterissent, nec fecisset aliqua differentia unde tempus tem-
pori eligendo praeponeretur. Quod si dicunt inanes esse hominum co-
gitationes, quibus infinita imaginantur loca, cum locus nullus sit praeter
mundum, respondetur, eis, isto modo inaniter homines cogitare praeter-
ita tempora vacationis Dei, cum nullum tempus sit ante mundum.


Er wird vns erscheinen als ein freythätiger Schöpffer/ der in
der Zeit/ im Anfang die Welt durchs Wort erschaffen/ nicht auß natürli-
cher Noht von Ewigkeit/ dann so lautet das Dancklied der vier vnd zwan-
tzig Eltesten Du HErr hast alle Ding geschaffen/ vnd durch dei-Apoc. 4. v.
ult.

nen Willen haben sie das Wesen vnd sind geschaffen.

Er wird vns vnter die Augen vnsers Glaubens leuchten/ als ein selbs
seligster Schöpffer
der dieses grosse Weltgebäw seinet wegen nicht be-

dörfft/
Q q

Predigt.
als einen Allein-Schoͤpffer der keiner Beyhuͤlff oder Beyraht nicht be-ἕξω Plu-
tarch. l. 2.
ſympoſ. q.

3.

doͤrfft/ noch gebraucht. Er hat den Himmel allein außgebreitet.
Jch bin der HErr/
ſpricht er ſelbs/ vnd keiner mehr/ der ich das
Liecht mache vnd ſchaffe die Finſterniß/ Jch bin der HErr/ der
ſolches alles thut/ auff daß man erfahre beide von der Sonnen
Iob 9, 8.
Eſa. 45, 6.
Ier.
10, 11.

Auffgang vnd der Sonnen Nidergang das auſſer mir nichts
ſey. Die Goͤtter ſo den Himmel vnnd Erden nicht gemacht
haben/ muͤſſen vertilget werden von dem Erdboden vnd vnter
dem Himmel.

Quæritur de munditempore, cur potius tunc & non antea factusAuguſtin.
l. 11. de Civ.
Dei c. 5. p.

639.

ſit, quemadmodum quæri poteſt, cur hîc potius ubi eſt, & non alibi? Nam
ſi infinita ſpatia temporis ante mundum cogitant, in quibus eis non vi-
detur Deus ab opere ceſſare potuiſſe: ſimiliter ergo cogitent extra mun-
dum infinita ſpatia locorum, in quibus ſi quiſquam dicat non potuiſſe
vacare omnipotentem, nonne conſequens erit, ut innumerabiles mundos
cum Epicuro ſomniare cogatur:

Et mox

Et ſicut non eſt conſequens, ut fortuito potius, quàm ratione divina
Deus non alio, ſed iſto in quo eſt loco mundum conſtituerit, cum pariter
infinitis ubique patentibus nullo excellentiore meritò poſſet hîc eligi,
quam vis eandem divinam rationem, qua id factum eſt, nulla poſſit hu-
mana comprehendere mens: ita non eſt conſequens, ut Deo aliquid exi-
ſtimemus accidiſſe fortuitum, quod illo potius, quam anteriore tempore
condiditmundum, cum æqualiter anteriora tempora per infinitum re-
trò ſpatium præteriſſent, nec feciſſet aliqua differentia unde tempus tem-
pori eligendo præponeretur. Quod ſi dicunt inanes eſſe hominum co-
gitationes, quibus infinita imaginantur loca, cum locus nullus ſit præter
mundum, reſpondetur, eis, iſto modo inaniter homines cogitare præter-
ita tempora vacationis Dei, cùm nullum tempus ſit ante mundum.


Er wird vns erſcheinen als ein freythätiger Schoͤpffer/ der in
der Zeit/ im Anfang die Welt durchs Wort erſchaffen/ nicht auß natuͤrli-
cher Noht von Ewigkeit/ dann ſo lautet das Dancklied der vier vnd zwan-
tzig Elteſten Du HErr haſt alle Ding geſchaffen/ vnd durch dei-Apoc. 4. v.
ult.

nen Willen haben ſie das Weſen vnd ſind geſchaffen.

Er wird vns vnter die Augen vnſers Glaubens leuchten/ als ein ſelbs
ſeligſter Schoͤpffer
der dieſes groſſe Weltgebaͤw ſeinet wegen nicht be-

doͤrfft/
Q q
<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <p><pb facs="#f0323" n="305"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">Predigt.</hi></fw><lb/>
als einen Allein-Scho&#x0364;pffer der keiner Beyhu&#x0364;lff oder Beyraht nicht be-<note place="right">&#x1F15;&#x03BE;&#x03C9; <hi rendition="#aq">Plu-<lb/>
tarch. l. 2.<lb/>
&#x017F;ympo&#x017F;. q.</hi><lb/>
3.</note><lb/>
do&#x0364;rfft/ noch gebraucht. <hi rendition="#fr">Er hat den Himmel allein außgebreitet.<lb/>
Jch bin der HErr/</hi> &#x017F;pricht er &#x017F;elbs/ <hi rendition="#fr">vnd keiner mehr/ der ich das<lb/>
Liecht mache vnd &#x017F;chaffe die Fin&#x017F;terniß/ Jch bin der HErr/ der<lb/>
&#x017F;olches alles thut/ auff daß man erfahre beide von der Sonnen</hi><note place="right"><hi rendition="#aq">Iob 9, 8.<lb/>
E&#x017F;a. 45, 6.<lb/>
Ier.</hi> 10, 11.</note><lb/><hi rendition="#fr">Auffgang vnd der Sonnen Nidergang das au&#x017F;&#x017F;er mir nichts<lb/>
&#x017F;ey. Die Go&#x0364;tter &#x017F;o den Himmel vnnd Erden nicht gemacht<lb/>
haben/ mu&#x0364;&#x017F;&#x017F;en vertilget werden von dem Erdboden vnd vnter<lb/>
dem Himmel.</hi></p><lb/>
          <cit>
            <quote>
              <p> <hi rendition="#aq">Quæritur de munditempore, cur potius tunc &amp; non antea factus</hi> <note place="right"><hi rendition="#aq">Augu&#x017F;tin.<lb/>
l. 11. de Civ.<lb/>
Dei c. 5. p.</hi><lb/>
639.</note><lb/> <hi rendition="#aq">&#x017F;it, quemadmodum quæri pote&#x017F;t, cur hîc potius ubi e&#x017F;t, &amp; non alibi? Nam<lb/>
&#x017F;i infinita &#x017F;patia temporis ante mundum cogitant, in quibus eis non vi-<lb/>
detur Deus ab opere ce&#x017F;&#x017F;are potui&#x017F;&#x017F;e: &#x017F;imiliter ergo cogitent extra mun-<lb/>
dum infinita &#x017F;patia locorum, in quibus &#x017F;i qui&#x017F;quam dicat non potui&#x017F;&#x017F;e<lb/>
vacare omnipotentem, nonne con&#x017F;equens erit, ut innumerabiles mundos<lb/>
cum Epicuro &#x017F;omniare cogatur:</hi> </p><lb/>
              <p> <hi rendition="#c"> <hi rendition="#aq"> <hi rendition="#i">Et mox</hi> </hi> </hi> </p><lb/>
              <p> <hi rendition="#aq">Et &#x017F;icut non e&#x017F;t con&#x017F;equens, ut fortuito potius, quàm ratione divina<lb/>
Deus non alio, &#x017F;ed i&#x017F;to in quo e&#x017F;t loco mundum con&#x017F;tituerit, cum pariter<lb/>
infinitis ubique patentibus nullo excellentiore meritò po&#x017F;&#x017F;et hîc eligi,<lb/>
quam vis eandem divinam rationem, qua id factum e&#x017F;t, nulla po&#x017F;&#x017F;it hu-<lb/>
mana comprehendere mens: ita non e&#x017F;t con&#x017F;equens, ut Deo aliquid exi-<lb/>
&#x017F;timemus accidi&#x017F;&#x017F;e fortuitum, quod illo potius, quam anteriore tempore<lb/>
condiditmundum, cum æqualiter anteriora tempora per infinitum re-<lb/>
trò &#x017F;patium præteri&#x017F;&#x017F;ent, nec feci&#x017F;&#x017F;et aliqua differentia unde tempus tem-<lb/>
pori eligendo præponeretur. Quod &#x017F;i dicunt inanes e&#x017F;&#x017F;e hominum co-<lb/>
gitationes, quibus infinita imaginantur loca, cum locus nullus &#x017F;it præter<lb/>
mundum, re&#x017F;pondetur, eis, i&#x017F;to modo inaniter homines cogitare præter-<lb/>
ita tempora vacationis Dei, cùm nullum tempus &#x017F;it ante mundum.</hi> </p>
            </quote>
            <bibl/>
          </cit><lb/>
          <p>Er wird vns er&#x017F;cheinen als <hi rendition="#fr">ein freythätiger Scho&#x0364;pffer/</hi> der in<lb/>
der Zeit/ im Anfang die Welt durchs Wort er&#x017F;chaffen/ nicht auß natu&#x0364;rli-<lb/>
cher Noht von Ewigkeit/ dann &#x017F;o lautet das Dancklied der vier vnd zwan-<lb/>
tzig Elte&#x017F;ten <hi rendition="#fr">Du HErr ha&#x017F;t alle Ding ge&#x017F;chaffen/ vnd durch dei-</hi><note place="right"><hi rendition="#aq">Apoc. 4. v.<lb/>
ult.</hi></note><lb/><hi rendition="#fr">nen Willen haben &#x017F;ie das We&#x017F;en vnd &#x017F;ind ge&#x017F;chaffen.</hi></p><lb/>
          <p>Er wird vns vnter die Augen vn&#x017F;ers Glaubens leuchten/ als ein <hi rendition="#fr">&#x017F;elbs<lb/>
&#x017F;elig&#x017F;ter Scho&#x0364;pffer</hi> der die&#x017F;es gro&#x017F;&#x017F;e Weltgeba&#x0364;w &#x017F;einet wegen nicht be-<lb/>
<fw place="bottom" type="sig">Q q</fw><fw place="bottom" type="catch">do&#x0364;rfft/</fw><lb/></p>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[305/0323] Predigt. als einen Allein-Schoͤpffer der keiner Beyhuͤlff oder Beyraht nicht be- doͤrfft/ noch gebraucht. Er hat den Himmel allein außgebreitet. Jch bin der HErr/ ſpricht er ſelbs/ vnd keiner mehr/ der ich das Liecht mache vnd ſchaffe die Finſterniß/ Jch bin der HErr/ der ſolches alles thut/ auff daß man erfahre beide von der Sonnen Auffgang vnd der Sonnen Nidergang das auſſer mir nichts ſey. Die Goͤtter ſo den Himmel vnnd Erden nicht gemacht haben/ muͤſſen vertilget werden von dem Erdboden vnd vnter dem Himmel. ἕξω Plu- tarch. l. 2. ſympoſ. q. 3. Iob 9, 8. Eſa. 45, 6. Ier. 10, 11. Quæritur de munditempore, cur potius tunc & non antea factus ſit, quemadmodum quæri poteſt, cur hîc potius ubi eſt, & non alibi? Nam ſi infinita ſpatia temporis ante mundum cogitant, in quibus eis non vi- detur Deus ab opere ceſſare potuiſſe: ſimiliter ergo cogitent extra mun- dum infinita ſpatia locorum, in quibus ſi quiſquam dicat non potuiſſe vacare omnipotentem, nonne conſequens erit, ut innumerabiles mundos cum Epicuro ſomniare cogatur: Auguſtin. l. 11. de Civ. Dei c. 5. p. 639. Et mox Et ſicut non eſt conſequens, ut fortuito potius, quàm ratione divina Deus non alio, ſed iſto in quo eſt loco mundum conſtituerit, cum pariter infinitis ubique patentibus nullo excellentiore meritò poſſet hîc eligi, quam vis eandem divinam rationem, qua id factum eſt, nulla poſſit hu- mana comprehendere mens: ita non eſt conſequens, ut Deo aliquid exi- ſtimemus accidiſſe fortuitum, quod illo potius, quam anteriore tempore condiditmundum, cum æqualiter anteriora tempora per infinitum re- trò ſpatium præteriſſent, nec feciſſet aliqua differentia unde tempus tem- pori eligendo præponeretur. Quod ſi dicunt inanes eſſe hominum co- gitationes, quibus infinita imaginantur loca, cum locus nullus ſit præter mundum, reſpondetur, eis, iſto modo inaniter homines cogitare præter- ita tempora vacationis Dei, cùm nullum tempus ſit ante mundum. Er wird vns erſcheinen als ein freythätiger Schoͤpffer/ der in der Zeit/ im Anfang die Welt durchs Wort erſchaffen/ nicht auß natuͤrli- cher Noht von Ewigkeit/ dann ſo lautet das Dancklied der vier vnd zwan- tzig Elteſten Du HErr haſt alle Ding geſchaffen/ vnd durch dei- nen Willen haben ſie das Weſen vnd ſind geſchaffen. Apoc. 4. v. ult. Er wird vns vnter die Augen vnſers Glaubens leuchten/ als ein ſelbs ſeligſter Schoͤpffer der dieſes groſſe Weltgebaͤw ſeinet wegen nicht be- doͤrfft/ Q q

Suche im Werk

Hilfe

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)
XML (TEI P5 inkl. att.linguistic)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Voyant Tools ?

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/dannhauer_catechismus04_1653
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/dannhauer_catechismus04_1653/323
Zitationshilfe: Dannhauer, Johann Conrad: Catechismus Milch. Bd. 4. Straßburg, 1653, S. 305. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/dannhauer_catechismus04_1653/323>, abgerufen am 16.07.2024.