Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826.

Bild:
<< vorherige Seite

III. adj. eigentl. comp. -- adj. mit subst.
a. m. -- Mit sami- (s. 553.) scheint die alte sprache nur
adj., mit halp substantiva zu componieren; nach dem aus-
sterben jenes fügte sich aber halp- auch zu adj.

hardus (durus): ahd. hart-puri (magistratus) hrab.
969a oder nom. pl. von hart-pur;? hart-rigili (arb. san-
guin.) mons. 414. flor. 990a (wo hartrugil); die nom. pr.
hart-leip, hart-leih, hart-man, hart-mund. -- altn. hard-
bak (dorsum durum); hard-gedi (severitas); hard-retti
(dura tractatio); hard-spori (nix indurata); hard-ud (se-
rocia). -- nhd. hart-riegel (ligustrum).

hailags (sanctus): ahd. heilac-manot (decemb.) Eginh.;
heilic-macha (sanctificatio) N. 95, 6.; heilac-stat (asylum)
hrab. 952b; heilic-tuom (sacramentum) N. 103, 3. -- ags.
halig-dom (sanctimonia). -- altn. heilag-leiki (sanctitas);
heilag-fiski (solea). -- mhd. heilec-tuom Parc. 38c. -- nhd.
heilig-thum.

hais? (almus) ahd. her: her-scaft (celsitudo) N. Boeth.
63. 82; her-stuol (thronus) N. 106. 32; her-tuom (magi-
stratus) mons. 329. 335. 342. her-duom J. 371. 373. 387.
-- mhd. her-schaft (oben (s. 521.); her-tuom c. p. 361,
74b 83d.

hauhs (altus): ahd. hoh-fater (patriarcha) N. 71, 16. ther
hoho fater J. 393; hoh-flug N. Cap. 39; haoh-chlep? (con-
sistorium) hrab. 958b; hoh-poum (cedrus) N. 103 17; hoh-
sanc (jubilum) jun. 211; haoh-sedal (thronus) hrab. 975b
mons. 325. hoh-setli J. 368. 397. 399. hoh-sidillo jun. 179;
haoh-spaho (architectus) hrab. 952b vgl. meistar dero
hoh-spaheo mons. 410; hoh-stuol (triclinium) mons. 329;
ho-kiwalti (arbitrium) ker. 219. -- ags. heah-boda (ar-
changelus); heah-burh Cädm. 90; heah-cyning Cädm. 2,
78; heah-cräft (architectura); heah-ealdor (archisynago-
gus): heah-engel (archangelus); heah-fäder; heah-flod
(aestus major maris); heah-gerefa (summus praepositus);
heah-had (summus ordo); heah-laeca (archiater); heah-rodor
Cädm. 4; heah-saetheof (archipirata); heah-sangere (prae-
centor); heah-gesceaft Cädm. 1; heah-setl Cädm. 1. Beov.
83; heah-steap Cädm. 61; heah-gestreon Beov. 172; heah-
teid (solemne tempus); heah-torras (alpes) heah-veder
(tempestas) u. a. m. -- altn. ha-bein (celsipes); ha-bord
(mensa suprema); ha--brok (genus vestimenti); ha-degi
(lux meridiana); ha-hyrneingr (physeter); ha-leikr (excel-
lentia); ha-leistr (genus calcei); ha-lendi (loca montana;
ha-mali (clamor); ha-reisti (idem); ha-seti (remex); ha-
sinar (nervi poplitis); ha-stafr (clamor); ha-sumar (aestas-
adulta); ha-saeti (thronus); ha-teid (festivitas); ha-tign

III. adj. eigentl. comp. — adj. mit ſubſt.
a. m. — Mit ſâmi- (ſ. 553.) ſcheint die alte ſprache nur
adj., mit halp ſubſtantiva zu componieren; nach dem aus-
ſterben jenes fügte ſich aber halp- auch zu adj.

hardus (durus): ahd. hart-puri (magiſtratus) hrab.
969a oder nom. pl. von hart-pur;? hart-rigili (arb. ſan-
guin.) monſ. 414. flor. 990a (wo hartrugil); die nom. pr.
hart-leip, hart-leih, hart-man, hart-mund. — altn. hard-
bak (dorſum durum); hard-gëdi (ſeveritas); hard-rêtti
(dura tractatio); hard-ſpori (nix indurata); hard-uð (ſe-
rocia). — nhd. hart-riegel (liguſtrum).

háilags (ſanctus): ahd. heilac-mânôt (decemb.) Eginh.;
heilic-macha (ſanctificatio) N. 95, 6.; heilac-ſtat (aſylum)
hrab. 952b; heilic-tuom (ſacramentum) N. 103, 3. — agſ.
hâlig-dôm (ſanctimonia). — altn. heilag-leiki (ſanctitas);
heilag-fiſki (ſolea). — mhd. heilec-tuom Parc. 38c. — nhd.
heilig-thum.

háis? (almus) ahd. hêr: hêr-ſcaft (celſitudo) N. Boeth.
63. 82; hêr-ſtuol (thronus) N. 106. 32; hêr-tuom (magi-
ſtratus) monſ. 329. 335. 342. hêr-duom J. 371. 373. 387.
— mhd. hêr-ſchaft (oben (ſ. 521.); hêr-tuom c. p. 361,
74b 83d.

háuhs (altus): ahd. hôh-fater (patriarcha) N. 71, 16. thër
hôho fater J. 393; hôh-flug N. Cap. 39; haoh-chlëp? (con-
ſiſtorium) hrab. 958b; hôh-poum (cedrus) N. 103 17; hôh-
ſanc (jubilum) jun. 211; haoh-ſëdal (thronus) hrab. 975b
monſ. 325. hôh-ſëtli J. 368. 397. 399. hôh-ſidillo jun. 179;
haoh-ſpâho (architectus) hrab. 952b vgl. meiſtar dërô
hôh-ſpâhëô monſ. 410; hôh-ſtuol (triclinium) monſ. 329;
hô-kiwalti (arbitrium) ker. 219. — agſ. heáh-boda (ar-
changelus); heáh-burh Cädm. 90; heáh-cyning Cädm. 2,
78; heáh-cräft (architectura); heáh-ëaldor (archiſynago-
gus): heáh-engel (archangelus); heáh-fäder; heáh-flôd
(aeſtus major maris); heáh-gerêfa (ſummus praepoſitus);
heáh-hâd (ſummus ordo); heáh-læca (archiater); heáh-rodor
Cädm. 4; heáh-ſæþëóf (archipirata); heáh-ſangere (prae-
centor); heáh-geſcëaft Cädm. 1; heáh-ſëtl Cädm. 1. Beov.
83; heáh-ſtëap Cädm. 61; heáh-geſtrëón Beov. 172; heáh-
tîd (ſolemne tempus); heáh-torras (alpes) heáh-vëder
(tempeſtas) u. a. m. — altn. hâ-bein (celſipes); hâ-bord
(menſa ſuprema); hâ—brôk (genus veſtimenti); hâ-degi
(lux meridiana); hâ-hyrnîngr (phyſeter); hâ-leikr (excel-
lentia); hâ-leiſtr (genus calcei); hâ-lendi (loca montana;
hâ-mali (clamor); hâ-reiſti (idem); hâ-ſëti (remex); hâ-
ſinar (nervi poplitis); hâ-ſtafr (clamor); hâ-ſumar (aeſtas-
adulta); hâ-ſæti (thronus); hâ-tîd (feſtivitas); hâ-tign

<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <div n="5">
                <div n="6">
                  <p><pb facs="#f0652" n="634"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">III. <hi rendition="#i">adj. eigentl. comp. &#x2014; adj. mit &#x017F;ub&#x017F;t.</hi></hi></fw><lb/>
a. m. &#x2014; Mit <hi rendition="#i">&#x017F;âmi-</hi> (&#x017F;. 553.) &#x017F;cheint die alte &#x017F;prache nur<lb/>
adj., mit <hi rendition="#i">halp</hi> &#x017F;ub&#x017F;tantiva zu componieren; nach dem aus-<lb/>
&#x017F;terben jenes fügte &#x017F;ich aber halp- auch zu adj.</p><lb/>
                  <p><hi rendition="#i">hardus</hi> (durus): ahd. hart-puri (magi&#x017F;tratus) hrab.<lb/>
969<hi rendition="#sup">a</hi> oder nom. pl. von hart-pur;? hart-rigili (arb. &#x017F;an-<lb/>
guin.) mon&#x017F;. 414. flor. 990<hi rendition="#sup">a</hi> (wo hartrugil); die nom. pr.<lb/>
hart-leip, hart-leih, hart-man, hart-mund. &#x2014; altn. hard-<lb/>
bak (dor&#x017F;um durum); hard-gëdi (&#x017F;everitas); hard-rêtti<lb/>
(dura tractatio); hard-&#x017F;pori (nix indurata); hard-uð (&#x017F;e-<lb/>
rocia). &#x2014; nhd. hart-riegel (ligu&#x017F;trum).</p><lb/>
                  <p><hi rendition="#i">háilags</hi> (&#x017F;anctus): ahd. heilac-mânôt (decemb.) Eginh.;<lb/>
heilic-macha (&#x017F;anctificatio) N. 95, 6.; heilac-&#x017F;tat (a&#x017F;ylum)<lb/>
hrab. 952<hi rendition="#sup">b</hi>; heilic-tuom (&#x017F;acramentum) N. 103, 3. &#x2014; ag&#x017F;.<lb/>
hâlig-dôm (&#x017F;anctimonia). &#x2014; altn. heilag-leiki (&#x017F;anctitas);<lb/>
heilag-fi&#x017F;ki (&#x017F;olea). &#x2014; mhd. heilec-tuom Parc. 38<hi rendition="#sup">c</hi>. &#x2014; nhd.<lb/>
heilig-thum.</p><lb/>
                  <p><hi rendition="#i">háis?</hi> (almus) ahd. hêr: hêr-&#x017F;caft (cel&#x017F;itudo) N. Boeth.<lb/>
63. 82; hêr-&#x017F;tuol (thronus) N. 106. 32; hêr-tuom (magi-<lb/>
&#x017F;tratus) mon&#x017F;. 329. 335. 342. hêr-duom J. 371. 373. 387.<lb/>
&#x2014; mhd. hêr-&#x017F;chaft (oben (&#x017F;. 521.); hêr-tuom c. p. 361,<lb/>
74<hi rendition="#sup">b</hi> 83<hi rendition="#sup">d</hi>.</p><lb/>
                  <p><hi rendition="#i">háuhs</hi> (altus): ahd. hôh-fater (patriarcha) N. 71, 16. thër<lb/>
hôho fater J. 393; hôh-flug N. Cap. 39; haoh-chlëp? (con-<lb/>
&#x017F;i&#x017F;torium) hrab. 958<hi rendition="#sup">b</hi>; hôh-poum (cedrus) N. 103 17; hôh-<lb/>
&#x017F;anc (jubilum) jun. 211; haoh-&#x017F;ëdal (thronus) hrab. 975<hi rendition="#sup">b</hi><lb/>
mon&#x017F;. 325. hôh-&#x017F;ëtli J. 368. 397. 399. hôh-&#x017F;idillo jun. 179;<lb/>
haoh-&#x017F;pâho (architectus) hrab. 952<hi rendition="#sup">b</hi> vgl. mei&#x017F;tar dërô<lb/>
hôh-&#x017F;pâhëô mon&#x017F;. 410; hôh-&#x017F;tuol (triclinium) mon&#x017F;. 329;<lb/>
hô-kiwalti (arbitrium) ker. 219. &#x2014; ag&#x017F;. heáh-boda (ar-<lb/>
changelus); heáh-burh Cädm. 90; heáh-cyning Cädm. 2,<lb/>
78; heáh-cräft (architectura); heáh-ëaldor (archi&#x017F;ynago-<lb/>
gus): heáh-engel (archangelus); heáh-fäder; heáh-flôd<lb/>
(ae&#x017F;tus major maris); heáh-gerêfa (&#x017F;ummus praepo&#x017F;itus);<lb/>
heáh-hâd (&#x017F;ummus ordo); heáh-læca (archiater); heáh-rodor<lb/>
Cädm. 4; heáh-&#x017F;æþëóf (archipirata); heáh-&#x017F;angere (prae-<lb/>
centor); heáh-ge&#x017F;cëaft Cädm. 1; heáh-&#x017F;ëtl Cädm. 1. Beov.<lb/>
83; heáh-&#x017F;tëap Cädm. 61; heáh-ge&#x017F;trëón Beov. 172; heáh-<lb/>
tîd (&#x017F;olemne tempus); heáh-torras (alpes) heáh-vëder<lb/>
(tempe&#x017F;tas) u. a. m. &#x2014; altn. hâ-bein (cel&#x017F;ipes); hâ-bord<lb/>
(men&#x017F;a &#x017F;uprema); hâ&#x2014;brôk (genus ve&#x017F;timenti); hâ-degi<lb/>
(lux meridiana); hâ-hyrnîngr (phy&#x017F;eter); hâ-leikr (excel-<lb/>
lentia); hâ-lei&#x017F;tr (genus calcei); hâ-lendi (loca montana;<lb/>
hâ-mali (clamor); hâ-rei&#x017F;ti (idem); hâ-&#x017F;ëti (remex); hâ-<lb/>
&#x017F;inar (nervi poplitis); hâ-&#x017F;tafr (clamor); hâ-&#x017F;umar (ae&#x017F;tas-<lb/>
adulta); hâ-&#x017F;æti (thronus); hâ-tîd (fe&#x017F;tivitas); hâ-tign<lb/></p>
                </div>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[634/0652] III. adj. eigentl. comp. — adj. mit ſubſt. a. m. — Mit ſâmi- (ſ. 553.) ſcheint die alte ſprache nur adj., mit halp ſubſtantiva zu componieren; nach dem aus- ſterben jenes fügte ſich aber halp- auch zu adj. hardus (durus): ahd. hart-puri (magiſtratus) hrab. 969a oder nom. pl. von hart-pur;? hart-rigili (arb. ſan- guin.) monſ. 414. flor. 990a (wo hartrugil); die nom. pr. hart-leip, hart-leih, hart-man, hart-mund. — altn. hard- bak (dorſum durum); hard-gëdi (ſeveritas); hard-rêtti (dura tractatio); hard-ſpori (nix indurata); hard-uð (ſe- rocia). — nhd. hart-riegel (liguſtrum). háilags (ſanctus): ahd. heilac-mânôt (decemb.) Eginh.; heilic-macha (ſanctificatio) N. 95, 6.; heilac-ſtat (aſylum) hrab. 952b; heilic-tuom (ſacramentum) N. 103, 3. — agſ. hâlig-dôm (ſanctimonia). — altn. heilag-leiki (ſanctitas); heilag-fiſki (ſolea). — mhd. heilec-tuom Parc. 38c. — nhd. heilig-thum. háis? (almus) ahd. hêr: hêr-ſcaft (celſitudo) N. Boeth. 63. 82; hêr-ſtuol (thronus) N. 106. 32; hêr-tuom (magi- ſtratus) monſ. 329. 335. 342. hêr-duom J. 371. 373. 387. — mhd. hêr-ſchaft (oben (ſ. 521.); hêr-tuom c. p. 361, 74b 83d. háuhs (altus): ahd. hôh-fater (patriarcha) N. 71, 16. thër hôho fater J. 393; hôh-flug N. Cap. 39; haoh-chlëp? (con- ſiſtorium) hrab. 958b; hôh-poum (cedrus) N. 103 17; hôh- ſanc (jubilum) jun. 211; haoh-ſëdal (thronus) hrab. 975b monſ. 325. hôh-ſëtli J. 368. 397. 399. hôh-ſidillo jun. 179; haoh-ſpâho (architectus) hrab. 952b vgl. meiſtar dërô hôh-ſpâhëô monſ. 410; hôh-ſtuol (triclinium) monſ. 329; hô-kiwalti (arbitrium) ker. 219. — agſ. heáh-boda (ar- changelus); heáh-burh Cädm. 90; heáh-cyning Cädm. 2, 78; heáh-cräft (architectura); heáh-ëaldor (archiſynago- gus): heáh-engel (archangelus); heáh-fäder; heáh-flôd (aeſtus major maris); heáh-gerêfa (ſummus praepoſitus); heáh-hâd (ſummus ordo); heáh-læca (archiater); heáh-rodor Cädm. 4; heáh-ſæþëóf (archipirata); heáh-ſangere (prae- centor); heáh-geſcëaft Cädm. 1; heáh-ſëtl Cädm. 1. Beov. 83; heáh-ſtëap Cädm. 61; heáh-geſtrëón Beov. 172; heáh- tîd (ſolemne tempus); heáh-torras (alpes) heáh-vëder (tempeſtas) u. a. m. — altn. hâ-bein (celſipes); hâ-bord (menſa ſuprema); hâ—brôk (genus veſtimenti); hâ-degi (lux meridiana); hâ-hyrnîngr (phyſeter); hâ-leikr (excel- lentia); hâ-leiſtr (genus calcei); hâ-lendi (loca montana; hâ-mali (clamor); hâ-reiſti (idem); hâ-ſëti (remex); hâ- ſinar (nervi poplitis); hâ-ſtafr (clamor); hâ-ſumar (aeſtas- adulta); hâ-ſæti (thronus); hâ-tîd (feſtivitas); hâ-tign

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/652
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826, S. 634. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/652>, abgerufen am 28.06.2024.